Doce xornais diarios cataláns publican hoxe a mesma editorial referente ao proceso aberto no Tribunal Constitucional referente ao Estatut de Catalunya. Aínda que non hai sentenza non paran de aparecer filtracións nos últimos días en distintos xornais. Ao parecer a decisión dun Tribunal Constitucional baixo permanente sospeita ( non se renovaron os membros que debían ter sido renovados, non se cubriu a vacante provocada por unha defunción e ademais un dos seus membros non pode votar debido a unha recusación máis que sospeitosa...) vai levantar moita polémica nos próximos tempos. Esta a editorial publicada hoxe en La Vanguardia, El Periódico de Catalunya, Avui, El Punt, Segre, Diari de Tarragona, La Mañana, Diari de Girona, Regió 7, El Nou 9, Diari de Sabadell e Diari de Tarrassa:
EDITORIAL CONXUNTO DA PRENSA DIARIA CATALÁ
A dignidade de Cataluña
Logo de case tres anos de lenta deliberación e de continuos escarceos tácticos que danaron a súa coesión e erosionaron o seu prestixio, o Tribunal Constitucional pode estar a piques de emitir sentenza sobre o Estatut de Catalunya, promulgado o 20 de xullo do 2006 polo xefe do Estado, rei Juan Carlos, co seguinte encabezaminto: "Sabede: Que as Cortes Xerais aprobaron, os cidadáns de Catalunya ratificaron en referendo e Eu veño en sancionar a seguinte lei orgánica". Será a primeira vez desde a restauración democrática de 1977 que o Alto Tribunal se pronuncia sobre unha lei fundamental referendada polos electores.
A expectación é alta. A expectación é alta e a inquietude non é escasa ante a evidencia de que o Tribunal Constitucional foi empuxado polos acontecementos a actuar como unha cuarta cámara, confrontada co Parlament de Catalunya, as Cortes Xerais e a vontade cidadá libremente expresada nas urnas. Repetimos, trátase dunha situación inédita en democracia. Hai, con todo, máis motivos de preocupación. Dos doce maxistrados que compoñen o tribunal, só dez poderán emitir sentenza, xa que un deles (Pablo Pérez Tremps) áchase recusado tras unha espesa manobra claramente orientada a modificar os equilibrios do debate, e outro (Roberto García-Calvo) faleceu.
Dos dez xuíces con dereito a voto, catro seguen no cargo despois do vencimento do seu mandato, como consecuencia do sórdido desacordo entre o Goberno e a oposición sobre a renovación dun organismo definido recentemente por José Luís Rodríguez Zapatero como o "corazón da democracia". Un corazón coas válvulas obturadas, xa que só a metade dos seus integrantes se achana hoxe libres de contratempo ou de prórroga. Esta é a corte de casación que está a piques de decidir sobre o Estatut de Catalunya. Por respecto ao tribunal -un respecto sen dúbida superior ao que en diversas ocasións este se mostrou a si mesmo- non faremos maior alusión ás causas do atraso na sentenza.
A definición de Catalunya como nación no preámbulo do Estatut, coa consecuente emanación de "símbolos nacionais" (¿seica non recoñece a Constitución, no seu artigo 2, unha España integrada por rexións e nacionalidades?); o dereito e o deber de coñecer a lingua catalá; a articulación do Poder Xudicial en Catalunya, e as relacións entre o Estado e a Generalitat son, entre outros, os puntos de fricción máis evidentes do debate, a tenor das versións do mesmo, tendo en conta que unha parte significativa do tribunal parece estar optando por posicións irredutíbeis. Hai quen volve soñar con cirurxías de ferro que cercenen de raíz a complexidade española. Esta podería ser, lamentablemente, a pedra de toque da sentenza.
Non nos confundamos, o dilema real é avance ou retroceso; aceptación da madurez democrática dunha España plural, ou o bloqueo desta. Non só están en xogo este ou aquel artigo, está en xogo a propia dinámica constitucional: o espírito de 1977, que fixo posiíbel a pacífica transición. Hai motivos serios para a preocupación, xa que podería estar madurando unha manobra para transformar a sentenza sobre o Estatut nun verdadeiro cerrollazo institucional. Un enroque contrario á virtude máxima da Constitución, que non é outra que o seu carácter aberto e integrador.
O Tribunal Constitucional, por conseguinte, non vai decidir unicamente sobre o preito interposto polo Partido Popular contra unha lei orgánica do Estado (un PP que agora se reaproxima á sociedade catalá con discursos construtivos e actitudes zalameras). O Alto Tribunal vai decidir sobre a dimensión real do marco de convivencia español, é dicir, sobre o máis importante legado que os cidadáns que viviron e protagonizaron o cambio de réxime a finais dos anos setenta transmitirán ás novas xeracións, educadas en liberdade, plenamente inseridas na complexa supranacionalidade europea e confrontadas aos retos dunha globalización que relativiza as costuras máis ríxidas do vello Estado nación. Están en xogo os pactos profundos que fixeron posíbel os trinta anos máis virtuosos da historia de España. E chegados a este punto é imprescindíbel recordar un dos principios vertebrais do noso sistema xurídico, de raíz romana: Pacta sunt servanda. O pactado obriga.
Hai preocupación en Catalunya e é preciso que toda España o saiba. Hai algo máis que preocupación. Hai unha crecente fartura por ter que soportar a mirada irada de quen seguen percibindo a identidade catalá (institucións, estrutura económica, idioma e tradición cultural) como o defecto de fabricación que impide a España alcanzar unha soñada e imposíbel uniformidade. Os cataláns pagan os seus impostos (sen privilexio foral); contribúen co seu esforzo á transferencia de rendas á España máis pobre; afrontan a internacionalización económica sen os cuantiosos beneficios da capitalidade do Estado; falan unha lingua con maior fol demográfico que o de varios idiomas oficiais na Unión Europea, unha lingua que no canto de ser amada, resulta sometida tantas veces a obsesivo escrutinio por parte do españolismo oficial, e acatan as leis, por suposto, sen renunciar á súa pacífica e probada capacidade de aguante cívico. Estes días, os cataláns pensan, ante todo, na súa dignidade; convén que se saiba.
Estamos en vésperas dunha resolución moi importante. Esperamos que o Tribunal Constitucional decida atendendo ás circunstancias específicas do asunto que ten entre mans -que non é outro que a demanda de mellora do autogoberno dun vello pobo europeo-, recordando que non existe a xustiza absoluta senón só a xustiza do caso concreto, razón pola que a virtude xurídica por excelencia é a prudencia. Volvemos recordalo: o Estatut é froito dun dobre pacto político sometido a referendo. Que ninguén se confunda, nin malinterprete as inevitábeis contradicións da Catalunya actual.
Que ninguén erre o diagnóstico, por moitos que sexan os problemas, as desafecciones e os desgustos. Non estamos ante unha sociedade débil, prostrada e disposta a asistir impasíbel ao menoscabo da súa dignidade. Non desexamos presupor un desenlace negativo e confiamos na probidad dos xuíces, pero ninguén que coñeza Catalunya porá en dúbida que o recoñecemento da identidade, a mellora do autogoberno, a obtención dun financiamento xusto e un salto cualitativo na xestión das infraestruturas son e seguirán sendo reclamacións tenazmente expostas cun amplísimo apoio político e social. Se é necesario, a solidariedade catalá volverá articular a lexítima resposta dunha sociedade responsábel.
A expectación é alta. A expectación é alta e a inquietude non é escasa ante a evidencia de que o Tribunal Constitucional foi empuxado polos acontecementos a actuar como unha cuarta cámara, confrontada co Parlament de Catalunya, as Cortes Xerais e a vontade cidadá libremente expresada nas urnas. Repetimos, trátase dunha situación inédita en democracia. Hai, con todo, máis motivos de preocupación. Dos doce maxistrados que compoñen o tribunal, só dez poderán emitir sentenza, xa que un deles (Pablo Pérez Tremps) áchase recusado tras unha espesa manobra claramente orientada a modificar os equilibrios do debate, e outro (Roberto García-Calvo) faleceu.
Dos dez xuíces con dereito a voto, catro seguen no cargo despois do vencimento do seu mandato, como consecuencia do sórdido desacordo entre o Goberno e a oposición sobre a renovación dun organismo definido recentemente por José Luís Rodríguez Zapatero como o "corazón da democracia". Un corazón coas válvulas obturadas, xa que só a metade dos seus integrantes se achana hoxe libres de contratempo ou de prórroga. Esta é a corte de casación que está a piques de decidir sobre o Estatut de Catalunya. Por respecto ao tribunal -un respecto sen dúbida superior ao que en diversas ocasións este se mostrou a si mesmo- non faremos maior alusión ás causas do atraso na sentenza.
A definición de Catalunya como nación no preámbulo do Estatut, coa consecuente emanación de "símbolos nacionais" (¿seica non recoñece a Constitución, no seu artigo 2, unha España integrada por rexións e nacionalidades?); o dereito e o deber de coñecer a lingua catalá; a articulación do Poder Xudicial en Catalunya, e as relacións entre o Estado e a Generalitat son, entre outros, os puntos de fricción máis evidentes do debate, a tenor das versións do mesmo, tendo en conta que unha parte significativa do tribunal parece estar optando por posicións irredutíbeis. Hai quen volve soñar con cirurxías de ferro que cercenen de raíz a complexidade española. Esta podería ser, lamentablemente, a pedra de toque da sentenza.
Non nos confundamos, o dilema real é avance ou retroceso; aceptación da madurez democrática dunha España plural, ou o bloqueo desta. Non só están en xogo este ou aquel artigo, está en xogo a propia dinámica constitucional: o espírito de 1977, que fixo posiíbel a pacífica transición. Hai motivos serios para a preocupación, xa que podería estar madurando unha manobra para transformar a sentenza sobre o Estatut nun verdadeiro cerrollazo institucional. Un enroque contrario á virtude máxima da Constitución, que non é outra que o seu carácter aberto e integrador.
O Tribunal Constitucional, por conseguinte, non vai decidir unicamente sobre o preito interposto polo Partido Popular contra unha lei orgánica do Estado (un PP que agora se reaproxima á sociedade catalá con discursos construtivos e actitudes zalameras). O Alto Tribunal vai decidir sobre a dimensión real do marco de convivencia español, é dicir, sobre o máis importante legado que os cidadáns que viviron e protagonizaron o cambio de réxime a finais dos anos setenta transmitirán ás novas xeracións, educadas en liberdade, plenamente inseridas na complexa supranacionalidade europea e confrontadas aos retos dunha globalización que relativiza as costuras máis ríxidas do vello Estado nación. Están en xogo os pactos profundos que fixeron posíbel os trinta anos máis virtuosos da historia de España. E chegados a este punto é imprescindíbel recordar un dos principios vertebrais do noso sistema xurídico, de raíz romana: Pacta sunt servanda. O pactado obriga.
Hai preocupación en Catalunya e é preciso que toda España o saiba. Hai algo máis que preocupación. Hai unha crecente fartura por ter que soportar a mirada irada de quen seguen percibindo a identidade catalá (institucións, estrutura económica, idioma e tradición cultural) como o defecto de fabricación que impide a España alcanzar unha soñada e imposíbel uniformidade. Os cataláns pagan os seus impostos (sen privilexio foral); contribúen co seu esforzo á transferencia de rendas á España máis pobre; afrontan a internacionalización económica sen os cuantiosos beneficios da capitalidade do Estado; falan unha lingua con maior fol demográfico que o de varios idiomas oficiais na Unión Europea, unha lingua que no canto de ser amada, resulta sometida tantas veces a obsesivo escrutinio por parte do españolismo oficial, e acatan as leis, por suposto, sen renunciar á súa pacífica e probada capacidade de aguante cívico. Estes días, os cataláns pensan, ante todo, na súa dignidade; convén que se saiba.
Estamos en vésperas dunha resolución moi importante. Esperamos que o Tribunal Constitucional decida atendendo ás circunstancias específicas do asunto que ten entre mans -que non é outro que a demanda de mellora do autogoberno dun vello pobo europeo-, recordando que non existe a xustiza absoluta senón só a xustiza do caso concreto, razón pola que a virtude xurídica por excelencia é a prudencia. Volvemos recordalo: o Estatut é froito dun dobre pacto político sometido a referendo. Que ninguén se confunda, nin malinterprete as inevitábeis contradicións da Catalunya actual.
Que ninguén erre o diagnóstico, por moitos que sexan os problemas, as desafecciones e os desgustos. Non estamos ante unha sociedade débil, prostrada e disposta a asistir impasíbel ao menoscabo da súa dignidade. Non desexamos presupor un desenlace negativo e confiamos na probidad dos xuíces, pero ninguén que coñeza Catalunya porá en dúbida que o recoñecemento da identidade, a mellora do autogoberno, a obtención dun financiamento xusto e un salto cualitativo na xestión das infraestruturas son e seguirán sendo reclamacións tenazmente expostas cun amplísimo apoio político e social. Se é necesario, a solidariedade catalá volverá articular a lexítima resposta dunha sociedade responsábel.