segunda-feira, 16 de julho de 2007

Historia II: Democracia e falanxe hoplítica



Olas a tod@s:
Como xa vos dixera o outro día cada certo tempo intercalo temas de historia, antropoloxía, mitoloxía ou relixións coas novas de Ogrobe, así que alá imos coa segunda entrega.
Nesta entrega imos falar da falanxe hoplítica, esta consiste na formación pechada que empregaban os exércitos gregos e que consistía en cadrados de soldados de infantería moi armados e protexidos que loitaban en formación pechada. Recibe o seu nome da súa carácterística principal o hoplon ou escudo redondo duns 90cm que se levaba amarrado ao antebrazo esquerdo. O armamento principal era a lanza ou sarissa que medía 2´5 m. e que tiña un contrapeso para poder manexala cunha soa man. A fortaleza da falanxe residía en que formaba unidade dificil de acometer por semellar unha muralla infranqueable de escudos e lanzas. Estaba baseada no compañerismo e a solidariedade entre os seus membros e a súa primeira lei non escrita era non abandoar aos compañeiros de fila e polo tanto non romper a formación. Para o combate de curto alcance ían armados de espadas curtas. Como xa vos dixen a falanxe baseábase na solidariedade hoplítica xa que o escudo cubría o lado esquerdo de quen o levaba e o dereito do que o antecedía na fila. Os hoplitas repartíanse segundo fose a súa experiencia no combate maior ou menor entre a primeira fila (veteranos) e as seguintes. O seu nacemento crese está en torno ao século VII a.C. , se ben existen discusións. A falanxe revolucionou a forma de guerrear na Grecia Antiga pasando a estar a clave da victoria na solidariedade e non nos meritos individuais. Este cambio alcanzou pronto ao sistema político xa que os hoplitas consideraron logo que se a fortaleza do exército descansaba sobre eles outro tanto debería ocorrer co goberno das polis. Así os hoplitas que eran cidadáns ( o armamento hoplita era caro e só estaba ao alcance dun reducido grupo) fixeron fronte á aristocracia e foron reclamando cada vez maior protagonismo dentro do corpo dos cidadáns. Por iso moitos historiadores poñen a falanxe hoplítica como base e orixe da democracia grega. Ben, tamén hai que deixar claro que esta democracia ainda así so alcanzou a unha parte moi reducida dos poboadores das polis ( calcúlase que o 25% en tempos de Pericles), hai que dicilo porque se adoita a mitificar excesivamente a democracia grega ( e sobre todo a ateniense) e a comparala cos sistemas democráticos actuais. Ainda así a democracia grega introduce figuras curiosas como o ostracismo que si merecerán futuros comentarios no blog. A todo esto, moita xente me leva preguntado ultimamente sobre a batalla das Termópilas por causa da peli 300, é certo que os espartanos resistiron a un gran exército invasor persa durante os días suficientes como para abortar o ataque por sorpresa persa. Ainda así non foron só espartanos xa que de Esparta en realidade era o continxente con menor número de tropas pero si é certo que a súa fama como soldados fixo que se lles cedera o mando das tropas. Unha das razóns da victoria grega foi a superioridade da falanxe hoplítica sobre as unidades en formación dispersa persas xa que estas tiñan moi dificil atacar os bloques compactos gregos sen sufrir enormes perdas e , máis ainda, sendo un paso montañoso no que non había maniobrabilidade.

Sem comentários: